وقف قرآن

دومین قرآن نیز به خط کوفی اولیه و در زمان حکم رانی امجور (264 ـ 265 هـ. ق) در دمشق وقف شده است. سومین قرآن، قرآن کوچکی بر پوست است که E.D.Ross آن را در 1920 میلادی در تونس دیده و دارای وقف نامه ای به تاریخ 275 هجری بوده است.

چهارمین قرآن در کتاب خانه مورگان نیویورک به شماره M217 موجود است که به خط کوفی و دارای وقف نامه ای از سوی «عبدالمنعم» به مسجد بزرگ دمشق است. ترجمه این وقف نامه به این شرح است: «عبدالمنعم بن احمد این اجزا را که افزون بر سی است، وقف مسجد جامع اموی دمشق کرد، به امید اجر و قبول خداوند در ماه ذی القعده 298».

قرآن دیگری به شماره 336 نسخ عربی موجود در کتاب خانه ملی پاریس به خط کوفی اولیه و به سال 329 هجری در مسجد جامع فسطاط وقف شده است، اما کهن ترین قرآن موقوفی ایران از قرن چهارم هجری و به شماره 3004 موزه قرآن و نفایس آستان قدس رضوی به خط کوفی ایرانی است.

البته قرآن های خطی موجود در بخش اسلامی موزه ملی ایران، از جمله نفیس ترین مجموعه های نسخه های خطی قرآنی به شمار می آیند. عمدتاً این قرآن ها بر مساجد، مقابر و اماکن متبرکه وقف شده اند.

از آن جا که بیش تر این مجموعه از بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی به این موزه منتقل شده است، بیشتر این قرآن ها موقوفه این بقعه بوده اند. مجموع وقف نامه ها، 48 مورد است. از 34 موردی که در آن ها موقوف علیه قید شده، 25 مورد وقف بقعه شیخ صفی، شش مورد وقف معابر دیگر، سه مورد وقف مساجد، چهار مورد وقف بر اهل قریه و دو مورد وقف بر اولاد (وقف خاص) و سه مورد وقف عام است.

کهن ترین وقف نامه در میان قرآن های خطی این مجموعه، قرآنی به خط کوفی ایرانی است که بر مشهد ابی منصور بن شیرافراز بن بندار الخاص، در شهر بسطام وقف شده که بدون وقف نامه است، اما از شیوه کتابت آن پیداست که احتمالاً متعلق به قرن ششم هجری است.

پس از آن کهن ترین قرآن وقفی تاریخ دار، به تاریخ 654 هـ ق، به وسیله ابوالفتح محمد بن شمس الدین مطهر بر تربت شیخ احمد جامی وقف شده است.

قرآن چون کتاب راهنمای بشر است، لازم است در هر خانه و در هر مکان عمومی وجود داشته باشد. البته بعد از انقلاب، به همت اداره اوقاف و دفتر مراجع عظام، قرآن هایی با هزینه کم و کیفیت بهتر و ترجمه روان در اختیار مردم قرار گرفته است.

لازم است بدانیم زمینه وقف در قرآن بسیار است. تنها وقف قرآن نیست. واقفان می توانند مکان های قرآنی برای برگزاری جلسات آموزش و تفسیر قرآن در سنین مختلف، برای پژوهش های قرآنی و پاسخ به سؤالات جوانان از طریق قرآن و برآورده کردن نیازهای عقیدتی نسل امروز با آیات قرآن را نیز وقف کنند.

نیاز است جنبش گسترده و جهت داری در کشور ایجاد شود که نهضت قرآن پژوهی در بین دانش جویان و طلاب جوان و جوانان مشتاق معارف الهی به راه بیفتد و مراکز مختلف مثل آموزش گاه ها، مدارس و اصناف نیازهای خود را مطرح و این نهضت قرآن پژوه با جست وجوی پاسخ از قرآن نیاز آن ها را برطرف کنند.

منبع: www.hawzah.net